ทุกๆ ราว 80 ปี โลกธุรกิจต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่พลิกโฉมอุตสาหกรรมและวิถีการทำงานแบบเดิม

คำถามคือ ผู้นำยุคใหม่จะทำอย่างไร เพื่อให้ทีมและองค์กรก้าวผ่านความท้าทายเหล่านี้ได้อย่างมั่นคงและเติบโตต่อไป?

งาน K SME SIERRA ของธนาคารกสิกรไทย ได้เชิญผู้เชี่ยวชาญมาถ่ายถอดบทเรียนและแชร์แนวทางสำหรับผู้นำในยุคเปลี่ยนผ่าน ภายใต้หัวข้อ Leading Through Generation Change โดยมี คุณรวิศ หาญอุตสาหะ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ศรีจันทร์สหโอสถ จำกัด คุณชุติมา สีบำรุงสาสน์ อดีต Chief Human Resources Officer (CHRO) บริษัท กัลฟ์ ดีเวลลอปเมนท์ จำกัด (มหาชน) มาร่วมกันถอดบทเรียนเพื่อ “ไขความลับผู้นำ” ในยุคแห่งการเปลี่ยนผ่าน เพื่อให้ผู้บริหารสามารถนำไปปรับใช้ในการบริหารขับเคลื่อนองค์กรสู่ความสำเร็จได้อย่างยั่งยืน

Mindset ที่ดีพาองค์กรก้าวข้ามความท้าทาย

การทำธุรกิจเต็มไปด้วยปัญหาและความท้าทาย แต่สิ่งที่จะกำหนดผลลัพธ์ คือ คุณมองมันอย่างไร บางคนเลือกหนี บางคนเลือกเผชิญและเติบโต คุณรวิศยกตัวอย่างว่า เมื่อทีมเผชิญโปรเจกต์หรือความท้าทายใหม่ มักมีสองแนวคิดหลักจากทีมงานคือ

หนึ่ง มักตอบว่า "ทำไม่ได้ เพราะ..." จากนั้นสมองของคนที่คิดแบบนี้จะหาเหตุผลมารองรับว่าทำไมถึงเป็นไปไม่ได้

สอง "ทำได้ ถ้า..." สมองของคนกลุ่มนี้จะเริ่มค้นหาวิธีการและโอกาสที่ทำให้สำเร็จ

"จุดเริ่มต้นทุกอย่างอยู่ที่ Mindset" และในยุคที่โลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ผู้นำต้องฝึกให้ตัวเองและทีมมีทัศนคติแบบสิงโต เพื่อเปลี่ยน “ความท้าทายให้กลายเป็นโอกาส” คุณรวิศย้ำ

อย่ายึดติดจุดแข็งเก่า บทเรียนจาก BlackBerry

ในโลกธุรกิจ การยึดติดกับความสำเร็จในอดีตอาจกลายเป็นกับดักได้ ผู้นำต้องสังเกตความเปลี่ยนแปลงและปรับตัวให้ทัน ยกตัวอย่าง BlackBerry ซึ่งเคยเป็นผู้นำตลาดมือถือในยุค 2000 ด้วยยอดขายกว่า 2 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ ลูกค้าชื่นชอบแป้นพิมพ์ที่พิมพ์เร็วและ BlackBerry Messenger (BBM) ที่ใช้งานง่าย แต่เมื่อ iPhone ปรากฏตัว BlackBerry กลับยึดติดกับจุดแข็งเดิม ไม่กล้าปรับตัวเพราะกลัวเสียฐานลูกค้า ผลลัพธ์คือจากยักษ์ใหญ่ กลายเป็นเพียงความทรงจำในเวลาไม่กี่ปี

“ในองค์กรของคุณยังมีแป้นพิมพ์ BlackBerry อยู่หรือไม่?” นี่คือคำถามจากคุณรวิศ

ฉะนั้นสิ่งที่เคยเป็นจุดแข็ง อาจกลายเป็นจุดอ่อน หากไม่กล้าปรับตัวให้ทันการเปลี่ยนแปลง

สร้างทีมให้พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง 4 ทักษะที่ขาดไม่ได้

เพื่อพาองค์กรฝ่าคลื่นการเปลี่ยนแปลง คุณรวิศแนะนำ 4 ทักษะที่ผู้นำและทีมต้องมี

จัดการ “ปิรันยา” สร้างทีมที่ใช่

ในทีมบางครั้งคุณอาจเจอ “ปิรันยา” คือ คนเก่งแต่มีพฤติกรรม Toxic ที่คอยสร้างความตึงเครียดและรบกวนการทำงานของทีม หากปล่อยไว้อาจส่งผลกระทบต่อทั้งบรรยากาศและผลลัพธ์ขององค์กร

เพื่อแก้ปัญหานี้ คุณรวิศให้แนวทางรับมือสองข้อหลัก

หนึ่ง พูดตรงและชัดเจน หากคนนี้สำคัญกับองค์กร อาจต้องมีคนช่วยสื่อสารระหว่างเขากับทีม แนวทางนี้อาจใช้พลังงานมาก

สอง เลือกให้เข้ากับวัฒนธรรมองค์กร หากบุคคลนั้นทำลายระบบและไม่สอดคล้องค่านิยม การปล่อยไปอาจเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เพื่อปกป้องทีมและรักษาความแข็งแกร่งขององค์กร

การรับมือความเปลี่ยนแปลง จาก VUCA สู่ RUPT

โลกธุรกิจวันนี้หมุนเร็วและเต็มไปด้วยความท้าทายมากขึ้นเรื่อยๆ จากยุค VUCA (Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity) ตอนนี้ก้าวเข้าสู่ยุค RUPT ที่ประกอบด้วย 4 มิติสำคัญคือ

คุณชุติมาแนะนำว่า ในบริบทนี้ องค์กรต้องมีความยืดหยุ่น (Flexibility) และความคล่องตัว (Agility) เพื่อรับมือกับความท้าทาย เธอยกตัวอย่างว่า การเปลี่ยนแปลงอาจไม่ต้องถึงขั้น Transform (การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่) แต่บางครั้งแค่ Transition (การเปลี่ยนผ่านอย่างค่อยเป็นค่อยไป) เช่น การถ่ายโอนธุรกิจจากรุ่นหนึ่งสู่อีกรุ่นหนึ่ง ก็เพียงพอสำหรับ SME

“ความกลัว” อุปสรรคที่ซ่อนอยู่ในใจพนักงาน

เมื่อองค์กรต้องเผชิญการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ความไม่แน่นอนมักสร้างแรงกดดันและความกลัวในหมู่พนักงาน ถึงความไม่มั่นคงในหน้าที่การงาน ส่งผลให้เกิดแรงเสียดทานและการต่อต้านโดยไม่ตั้งใจภายในองค์กร ปรากฏการณ์นี้มักเกิดขึ้นในหลายองค์กร คุณชุติมายกตัวอย่างว่า ผู้นำระดับกลางและล่างมักยังไม่พร้อมรับช่วงต่อจากผู้บริหารระดับสูง โดยเฉพาะในองค์กรที่ CEO กำลังพิจารณาเกษียณ หรือธุรกิจครอบครัวที่เจเนอเรชันต่อมาไม่พร้อมสืบทอดตำแหน่ง

“บางที่ CEO อายุ 70 แล้ว ยังไม่รู้จะฝากความหวังไว้กับใคร”

นอกจากนี้ ปัญหาการขาดแคลนบุคลากรที่มีศักยภาพยิ่งซับซ้อนขึ้น เมื่อคนรุ่นใหม่มักเลือกสร้างธุรกิจของตัวเองมากกว่าทำงานในองค์กร ทำให้ผู้นำต้องเปลี่ยนวิธีคิด จากการมองหาคนเก่งจากภายนอก เป็นการสร้างและรักษาคนเก่งจากภายใน เพื่อให้ทีมและองค์กรพร้อมรับมือการเปลี่ยนแปลง

จาก Transform สู่ Transition การเปลี่ยนแปลงที่เหมาะสมกับบริบท

เมื่อโลกธุรกิจหมุนเร็วและการส่งต่อธุรกิจระหว่างรุ่นเป็นเรื่องท้าทาย ทั้งนี้การเปลี่ยนแปลงในองค์กร SME คุณชุติมาแนะนำว่าไม่จำเป็นต้องถึงขั้น Transform เสมอไป บางครั้งการ Transition หรือการเปลี่ยนผ่านอย่างราบรื่นจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง อาจเป็นทางเลือกที่เหมาะสมที่สุด โดยเฉพาะในธุรกิจครอบครัวที่ต้องส่งต่อจากรุ่นหนึ่งสู่อีกรุ่น

เธอยกตัวอย่างว่า องค์กรอาจต้องปรับจากการแข่งขันในเกม Productivity (ทำน้อยได้มาก) ไปสู่แนวคิด Stakeholder Centricity ที่ให้ความสำคัญกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่าย ไม่ใช่เพียงลูกค้า แต่รวมถึงคู่ค้า สังคม สิ่งแวดล้อม และพนักงาน

5 กลยุทธ์สำคัญสำหรับผู้นำยุคใหม่

คุณชุติมาแนะนำ 5 กลยุทธ์หลักที่ผู้นำยุคใหม่ควรให้ความสำคัญ เพื่อขับเคลื่อนองค์กรให้เติบโตอย่างยั่งยืน

DNA ขององค์กรยุคใหม่

สำหรับองค์กรที่ต้องการอยู่รอดและเติบโตในยุค RUPT คุณชุติมาแนะนำว่าควรมี DNA 3 มิติหลัก

S - Speed ตอบสนองต่อลูกค้า ตลาด และการเปลี่ยนแปลงได้อย่างรวดเร็ว

A - Agility ปรับตัวอย่างยืดหยุ่นตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป

I - Intelligence ใช้ข้อมูลในการตัดสินใจและกำหนดกลยุทธ์

อย่างไรก็ดี DNA ทั้งสามมิติจะสะท้อนออกมาในทุกองค์ประกอบขององค์กร

สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่แข็งแกร่ง

หากอยากสร้างองค์กรให้แข็งแกร่ง หัวใจหลักสำคัญหนึ่งคือการมีวัฒนธรรมองค์กรที่แข็งแรง คุณชุติมาย้ำว่า วัฒนธรรมองค์กรคือรากฐานสำคัญของความสำเร็จ โดยอ้างคำกล่าวของ Peter Drucker ว่า “วัฒนธรรมกลืนกินกลยุทธ์เป็นอาหารเช้า” กลยุทธ์ที่ยอดเยี่ยมก็จะล้มเหลว หากพนักงานไม่เชื่อหรือไม่ปฏิบัติตาม วัฒนธรรมที่ดีต้องออกแบบให้สอดคล้องกับเป้าหมายและพันธกิจ พร้อมผลักดันให้เกิดขึ้นจริง

เธอย้ำว่า “ในโลกที่ไม่ชัดเจน การสื่อสารต้องชัดเจน” ผู้นำต้องกล้าบอกเมื่อไม่รู้ เพื่อสร้างความไว้วางใจ และใช้ Empathy อย่างเข้าใจบริบทของผู้อื่น พร้อมให้เกียรติความเป็นมืออาชีพ การตั้งคำถามที่ถูกต้อง เช่น เทคนิค 5 Whys จะช่วยขุดรากปัญหาและนำไปสู่การแก้ไขอย่างยั่งยืน” คุณชุติมากล่าวสรุป

หมายเหตุ: การเข้าร่วมกิจกรรม สงวนสิทธิ์เฉพาะลูกค้าที่ใช้สินเชื่อธุรกิจธนาคารกสิกรไทยตามเกณฑ์ของโปรแกรม K SME SIERRA เท่านั้น (สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับเงื่อนไขการเข้าร่วมโปรแกรม K SME SIERRA กรุณาติดต่อผู้ดูแลสินเชื่อของท่าน หรือติดต่อธนาคารกสิกรไทยทุกสาขา)